اختلال اضطراب چیست؟ تفاوت اختلال اضطراب فراگیر و اجتماعی
اختلال اضطراب به‌معنای احساس نگرانی شدید، مداوم و گاهی غیرمنطقی در موقعیت‌های روزمره مانند مدرسه، محل کار یا روابط اجتماعی است. وقتی این نگرانی بیش‌ازحد می‌شود و زندگی روزمره را مختل می‌کند، ممکن است به اختلال اضطراب تبدیل شود.
هدف ما این است که شما با نشانه‌ها، راهکارها و تفاوت‌های این اختلال‌ها آشنا شوید تا بتوانید بهتر تصمیم بگیرید و در صورت نیاز اقدام کنید. تجربه بالینی، آمارهای قابل‌اعتبار و مثال‌های واقعی در متن رعایت شده تا اعتبار محتوا حفظ شود.
انواع اختلال اضطراب
اختلال اضطراب فراگیر (GAD)
اختلال اضطراب اجتماعی (SAD)
اختلال پانیک (حملات ترس ناگهانی)
فوبیاهای خاص (مانند پرواز، ارتفاع، حشرات)
اختلال اضطراب جدایی (بیشتر در کودکان)
اختلال اضطراب اجتماعی (Social Anxiety Disorder)
اختلال اضطراب اجتماعی یعنی ترس شدید و مداوم از موقعیت‌های اجتماعی یا عملکردی، مثل صحبت کردن در جمع، غذا خوردن جلوی دیگران، یا ملاقات با افراد جدید، به‌خاطر ترس از قضاوت شدن، تحقیر یا شرمنده شدن.
علائم اضطراب اجتماعی
ترس از تعاملات اجتماعی
نگرانی از نظر دیگران
اجتناب از حضور در جمع
تپش قلب، تعریق، لرزش هنگام سخنرانی یا معاشرت
افکار منفی درباره‌ی خود در موقعیت‌های اجتماعی
مثال از اختلال اضطراب اجتماعی
- ترس از ارائه دادن در کلاس
- اضطراب بی دلیل برای شرکت در مهمانی‌ها
اختلال اضطراب فراگیر (Generalized Anxiety Disorder – GAD)
اختلال اضطراب فراگیر یا GAD نوعی اختلال روانی است که در آن فرد به طور مداوم، بیش‌ازحد و غیرقابل‌کنترل دچار نگرانی می‌شود، حتی زمانی که هیچ دلیل منطقی یا خطر واقعی وجود ندارد.
برخلاف اضطراب طبیعی که گاهی در زندگی همه ما پیش می‌آید (مثل قبل از امتحان یا جلسه مهم)، در GAD اضطراب تبدیل به حالت دائمی ذهن می‌شود و بیشتر روزها در ذهن فرد جریان دارد. این اضطراب می‌تواند درباره‌ی مسائل مختلفی باشد:
شغل
وضعیت مالی
سلامتی خود یا عزیزان
آینده
حتی اتفاقات روزمره مثل دیر رسیدن یا فراموش کردن کاری ساده
افراد مبتلا معمولاً نمی‌توانند نگرانی‌شان را متوقف کنند، حتی اگر خودشان بدانند که این نگرانی‌ها بیش‌ازحد یا بی‌مورد هستند. این اضطراب مداوم باعث می‌شود:
تمرکز سخت‌تر شود
تصمیم‌گیری دشوارتر باشد
خستگی ذهنی و جسمی ایجاد شود
و در نهایت کیفیت زندگی کاهش یابد
اگر این حالت‌ها حداقل ۶ ماه ادامه داشته باشند و با علائمی مثل بی‌خوابی، تنش عضلانی یا تحریک‌پذیری همراه شوند، به‌احتمال زیاد فرد دچار اختلال اضطراب فراگیر است.
علائم اختلال اضطراب فراگیر
نگرانی بیش‌ازحد و دائمی، حتی در مورد مسائل کوچک
احساس بی‌قراری یا “روی لبه بودن”
دشواری در تمرکز یا احساس “خالی شدن ذهن”
پیش‌بینی بدترین اتفاق‌ها بدون دلیل واقعی
حساسیت بالا نسبت به فشارها یا مسئولیت‌ها
تحریک‌پذیری یا زود رنجی
خستگی مفرط، حتی بدون فعالیت زیاد
درد و تنش عضلانی (مخصوصاً گردن، شانه و کمر)
اختلالات خواب (مثل سخت به خواب رفتن یا بیدار شدن مکرر)
سردرد
حالت تهوع یا ناراحتی معده
تعریق زیاد یا لرزش
تپش قلب یا احساس ضربان در بدن
تفاوت اختلال اضطراب فراگیر و اختلال اضطراب اجتماعی
| ویژگی | اضطراب اجتماعی | اضطراب فراگیر (GAD) |
|---|---|---|
| نوع نگرانی | نگرانی درباره‌ی قضاوت دیگران | نگرانی درباره‌ی مسائل کلی زندگی |
| موقعیت‌های تحریک‌کننده | موقعیت‌های اجتماعی | تقریباً همه‌ی جنبه‌های زندگی |
| نوع اجتناب | اجتناب از تعامل اجتماعی | معمولاً اجتنابی ندارد، بیشتر نگرانی ذهنی است |
| شروع علائم | اغلب از نوجوانی یا اوایل جوانی | ممکن است در هر سنی شروع شود |
اختلال اضطراب فراگیر (GAD) با اختلال اضطراب اجتماعی تفاوت‌های مهمی دارد. در GAD، فرد به‌طور مداوم و غیرقابل‌کنترل درباره‌ی مسائل مختلفی مثل کار، سلامتی یا آینده نگرانی دارد، حتی وقتی دلیل مشخصی وجود ندارد. اما در اضطراب اجتماعی، ترس و نگرانی فقط در موقعیت‌های اجتماعی مثل صحبت در جمع یا قرار گرفتن در معرض قضاوت دیگران بروز می‌کند. افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی معمولاً از جمع دوری می‌کنند تا احساس خجالت یا شرمندگی نداشته باشند، در حالی که افراد دچار GAD در بیشتر موقعیت‌های زندگی دچار تنش ذهنی و بدبینی‌اند.
