شخصیت شناسی در فروش

شناخت شخصیت مشتری یکی از قدرتمندترین سلاحهای یک فروشنده موفق است، در دنیای امروز، دیگر فروش فقط به دانش محصول و تکنیکهای بازاریابی محدود نمیشود. تصور کنید میتوانید فقط با چند سوال و چند دقیقه گفتگو، بفهمید مشتریتان چه سبک فکری دارد و چطور باید به او بفروشید. شخصیت شناسی در فروش این همان هنریست که فروشندههای حرفهای از آن استفاده میکنند.
چرا شخصیتشناسی در فروش مهم است؟
مشتریهای متفاوت، سبک تصمیمگیری متفاوت دارند.
بعضیها دنبال احساس و رابطهاند، بعضیها فقط عدد و منطق میخواهند.
ناتوانی در شناخت شخصیت مشتری یعنی خطر از دست دادن فروش!
📌 هانیه عالم مستر NLP و هیپنوتراپی از استرالیا
جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد دوره های توسعه فردی پیام بدید!
چهار تیپ شخصیتی رایج مشتریان و نحوه فروش به آنها
مدل DISC یکی از رایجترین مدلها برای تحلیل شخصیت در فروش است. این مدل افراد را به چهار تیپ اصلی تقسیم میکند:
تیپ شخصیتی | تصمیمگیری | محور اصلی | لحن مناسب فروش | سبک برخورد |
---|---|---|---|---|
تحلیلی | کند | منطق و داده | رسمی و مستند | آموزشمحور |
فرمانده | سریع | نتیجه و سود | خلاصه و قاطع | نتیجهمحور |
اجتماعی | سریع | احساس و هیجان | صمیمی و الهامبخش | هیجانی و داستانی |
حمایتی | کند | اعتماد و امنیت | دوستانه و آرام | پشتیبانمحور |

گونه های شخصیتی مشتریان
۱. مشتری تحلیلی (Analytical) – دقیق، منطقی، کند تصمیمگیر
ویژگیها:
عاشق جزئیات و اطلاعات فنی
به تصمیمگیری سریع اعتماد ندارد
سوال زیاد میپرسد و مقایسه میکند
نشانهها:
سوالاتی مثل: «این محصول چه تفاوتی با مدل X دارد؟»
نگاه موشکافانه، کمصحبت، با دقت گوش میدهد
نحوه فروش به او:
با داده، نمودار و مستندات صحبت کن
صبور باش، زمان بده تا فکر کند
از جملاتی مثل «طبق گزارش فلان…» یا «بر اساس تستهای انجامشده…» استفاده کن
نبایدها:
هرگز به او فشار نیاور
از پاسخهای کلی و سطحی اجتناب کن
دوره شخصیت شناسی انیاگرام
۲. مشتری فرمانده (Driver) – نتیجهمحور، سریع، قاطع
ویژگیها:
دنبال نتیجه سریع و بهرهوری بالاست
از اتلاف وقت و مقدمهچینی بیزار است
خودش تصمیم میگیرد، اهل مشورت زیاد نیست
نشانهها:
صحبت مستقیم، سریع، با تسلط
میپرسد: «خب نتیجهاش برای من چیه؟»
نحوه فروش به او:
سریع برو سر اصل مطلب
روی مزیتهای رقابتی و عملکرد تمرکز کن
از جملاتی مثل: «این محصول باعث میشه در ۳۰٪ زمان کمتر، به نتیجه برسی» استفاده کن
نبایدها:
وقتش را نگیرید
وارد جزئیات زیاد و بیربط نشو

۳. مشتری اجتماعی (Expressive) – هیجانی، الهامپذیر، خوشصحبت
ویژگیها:
سریع هیجانزده میشود
تصمیمگیری احساسی دارد
عاشق داستان، تجربه و اعتبار اجتماعی است
نشانهها:
با انرژی حرف میزند، زیاد سوال میپرسد، شوخی میکند
میگوید: «وااای اینو فلانی هم خریده؟»
نحوه فروش به او:
با داستانگویی و نقل تجربه مشتریان راضی شروع کن
از تصاویر، رنگها، کلمات احساسی استفاده کن
بگو: «خیلیا گفتن این محصول زندگیشونو راحتتر کرده»
نبایدها:
لحن خشک و رسمی نداشته باش
وارد آمار و ارقام خستهکننده نشو
دوره پیشنهادی رایگان و جامع فروش
۴. مشتری حمایتی (Amiable) – صمیمی، محتاط، آرام
ویژگیها:
تصمیمگیری کند و با احتیاط
به دنبال اعتماد و آرامش
بیشتر از هر چیز دنبال امنیت روانیه
نشانهها:
با لبخند صحبت میکنه، خیلی سوال نمیپرسه
ممکنه بگه: «بذار با خانوادم مشورت کنم…»
نحوه فروش به او:
محیط امن و آرام ایجاد کن
با مهربانی پاسخ بده، عجله نکن
تاکید کن که «ما همیشه بعد از خرید هم کنار شماییم»
نبایدها:
فشار بیاری یا عجله کنی
حس کنی داری کنترلش میکنی
چطور تیپ شخصیتی مشتری رو بشناسیم؟
به نکات زیر توجه کن:
نکته | چه چیزی میفهمی؟ |
---|---|
نوع سوالهایی که میپرسه | آیا منطقیان؟ یا احساسی؟ یا نتیجهمحور؟ |
سرعت صحبت و تصمیمگیری | کند = تحلیلی یا حمایتی / سریع = اجتماعی یا فرمانده |
حالت بدن و تماس چشمی | آرام و مایل به ارتباط؟ یا خشک و رسمی؟ |
سبک لباس یا اکسسوری | خاص و پرانرژی = اجتماعی / رسمی = فرمانده یا تحلیلی |
1. نحوه سلام کردن، کلید اولیه شخصیتشناسیه
کسی که محکم و کوتاه سلام میکنه و زود میره سر اصل مطلب معمولاً فرماندهست.
کسی که با لبخند و سوال مثل «خوبی؟ امروز روز خوبی بوده؟» شروع میکنه، احتمالاً حمایتی یا اجتماعیه.
کسی که مودب، رسمی و کمی خشک شروع میکنه، معمولاً تحلیلیه.
2. سرعت قدم زدن یا وارد شدنش به مغازه یا سایت هم یه نشونهست
آدمهای فرمانده سریع و با هدف حرکت میکنن.
آدمهای تحلیلی یا حمایتی آروم و با احتیاط قدم برمیدارن، گاهی مکث میکنن و نگاه میندازن.
3. تعداد سوالات = سطح تحلیلگری
هرچی سوالهای فنیتر و جزئیتر، احتمال تحلیلی بودن بیشتره.
سوالهای کلی مثل «دیگه چی دارین؟» یا «این بهتره یا اون؟» بیشتر از آدمهای اجتماعی یا حمایتی شنیده میشن.
4. رنگ لباس هم یه نشونه کوچیک اما مهمه
رنگهای خنثی (مشکی، خاکستری، سرمهای): تحلیلی یا فرمانده
رنگهای شاد و خاص: اجتماعی
رنگهای ملایم (آبی آسمانی، کرمی، سبز روشن): حمایتی
5. زبان بدن معکوس هم گاهی لو میده
مثلاً کسی که ظاهراً جدی رفتار میکنه ولی مدام لبخند عصبی میزنه، شاید یه اجتماعی کنترلشدهست که تو محیط رسمی قرار گرفته. پس همیشه ظاهر رو با سوال و رفتار ترکیب کن.
جمعبندی نهایی
یک فروشنده حرفهای فقط محصول نمیفروشه؛ او اعتماد، حس امنیت، و راهحل مطابق با شخصیت مشتری ارائه میده. اگر مشتری رو بشناسی، انگار کلید ذهنش رو داری.